Wisłokowe zawirowania

HACZÓW. Władze czterech gmin: Haczowa, Rymanowa, Beska i Krościenka Wyżnego oraz prezydent Krosna, złożyli protest na ręce Stanisława Gawłowskiego, sekretarza stanu Ministra Środowiska, przeciwko objęciu odcinków środkowego Wisłoka i jego dopływów obszarem Natura 2000.

– Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska z Rzeszowa, przysłał do nas niedawno pismo – do konsultacji z Radą Gminy, w którym poinformował nas, że rzeka Wisłok i jej dopływy może potencjalnie stać się obszarem chronionym w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 – opowiada Stanisław Jakiel, wójt gminy Haczów. – Oczywiście pomysł ten otrzymał opinię negatywną. Uznanie go za obszar objęty ochroną spowoduje, że jakakolwiek ingerencja w jego koryto będzie wymagała zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Dla nas aspekt ten, jest tym ważniejszy, że rzeka ta ma charakter górski, czyli często wzbiera w wyniku gwałtownych lub długotrwałych opadów. Zadaniem władz gminy jest zapobieganie i minimalizowanie skutków powodzi. Ustalenie tam obszaru Natura 2000, utrudni i niejednokrotnie wykluczy możliwość skutecznego, sprawnego i trwałego działania.

Obecnie jej brzegi i koryto są praktycznie nie uregulowane, zakrzaczone, a brzegi podmyte przez podniesienie lustra wody. – Środowisko naturalne tej rzeki jest ostoją i siedliskiem przyrodniczym dla egzystencji roślin i zwierząt dla niego charakterystycznych. Jeśli więc podstawą wyznaczenia, Wisłoka i jego dopływów mianem obszaru Natura 2000, są kryteria naukowe, to naprawdę trudno odnieść się konstruktywnie do ich podstaw – dodaje wójt Jakiel.

W podobnym tonie wypowiada się Mariusz Bałaban, wójt gminy Besko. – Ci ludzie, którzy mieszkają nad brzegami Wisłoka, najlepiej chyba wiedzą jak on wygląda. Powiem tylko, że woda nie jest najczystsza – mówi wójt Bałaban. – Nie wiem z czego to wynika, skoro gmina jest praktycznie skanalizowana. Według mnie ustanawianie tam Natury 2000, mija się z jakimkolwiek sensem. W naszej gminie obszarem tym ma być objęty również Las Hrabeński. Tam faktycznie ma to uzasadnienie. Jednak przy Wisłoku, bardzo trudno się go doszukać.

O przesłanki ustanawiania obszarów chronionych w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 zapytaliśmy więc Magdalenę Grabowską, p.o. dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie. – O ustanowieniu bądź nie, obszaru Natura 2000 decydują tylko i wyłącznie kryteria naukowe – tłumaczy Magdalena Grabowska. – Kwestie społeczne, gospodarcze, czy ekonomiczne nie mogą być brane pod uwagę – co wynika z zapisów Dyrektywy Siedliskowej. Właśnie nimi kierowały się osoby, które proponowały do wyznaczenia te obszary. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie z propozycjami takimi wystąpił do Rad Gmin jeszcze w maju. Wtedy, to każda Rada Gminy mogła wnieść konkretne uwagi na ten temat. Na rzece Wisłok ochroną zostaną objęte określone siedliska przyrodnicze i gatunki ryb.

Protestujący włodarze, nie tylko zwracają uwagę na sensowność decyzji, ale również wskazują na różne komplikacje, które obszar Natura 2000 wprowadzi w ich działalność. – Kontakt z obszarem Natura 2000, inwestycji prowadzonych przez gminę, powoduje potrzebę wykonania dodatkowych opracowań, co nieraz może ograniczyć możliwość skutecznego aplikowania o dofinansowanie ze środków pozabudżetowych – tłumaczy wójt Jakiel. – Poza tym, takie opracowania to kolejne koszty rzędu nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Pozwolenia i opracowania wymagają czasu. Składając wnioski o środki pozabudżetowe, ten czas jest bardzo ograniczony. Może się zdarzyć i to niejednokrotnie, że przez Naturę 2000, stracimy możliwość zdobycia tych środków. Rozumiem potrzebę ochrony środowiska, jednak wytypowanie obszaru zurbanizowanego, w znacznym stopniu zaznaczonego ingerencją człowieka i podlegającego jego wpływom, uważam za nieuzasadnione.

– Decyzja o wyznaczeniu tych obszarów nie została jeszcze podjęta. Argumenty władz, jeżeli merytorycznie i naukowo podważyły sensowność ustanawiania obszaru Natura 2000 na Wisłoku środkowym i jego dopływach, zostaną na pewno wzięte pod uwagę. Po zakończeniu konsultacji społecznych, lista projektowanych obszarów Natura 2000 zostanie przekazana do zaakceptowania przez Komisję Europejską. – dodaje Magdalena Grabowska.