Polski Związek Niewidomych wspiera także w Brzozowie

BRZOZÓW/PODKARPACIE. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na 2004 rok, w Polsce jest 1 820 300 osób niepełnosprawnych z powodu uszkodzeń i chorób narządu wzroku. Jedna z największych i najstarszych  organizacji pozarządowych skupiająca takie osoby – Polski Związek Niewidomych – posiada obecnie około 80 tys. członków, natomiast koło powiatowe w Brzozowie ma ich 100.

Każda osoba poniżej 16 roku z orzeczoną niepełnosprawnością ze względu na stan wzroku, osoba powyżej 16 roku życia  z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności lub osoba z I lub II grupą inwalidzką z powodu stanu wzroku może poszukać wsparcia w siedzibie koła, która  mieści się przy ul. Sienkiewicza 2, tel. 691 143 563 (czynna w każdy wtorek i czwartek w godzinach od 8 do 13). W ramach swojej działalności statutowej koło to organizuje spotkania integracyjne, wycieczki, pomaga wypełnić wszelkiego rodzaju wnioski, udziela wsparcia psychicznego.

Skutki niepełnosprawności jakie pociąga za sobą dysfunkcja wzroku są różne i zależą od wielu czynników, m.in. od:*

• Wieku, w którym nastąpiła utrata wzroku (istnieje różnica jakościowa między niewidomymi od urodzenia lub ociemniałymi we wczesnym dzieciństwie a ociemniałymi powyżej 5 roku życia: ból „utraty” może być silniejszy niż cierpienie spowodowane brakiem wzroku),
• sposobu utraty wzroku (nagła utrata, czy proces stopniowy),
• zakresu utraty wzroku (całkowite niewidzenie, poczucie światła czy zachowane w różnym stopniu użyteczne jeszcze resztki widzenia: ma to istotny wpływ na funkcjonowanie),
• osobowości (struktury wewnętrznej), trybu życia, zainteresowań (ta sama „strata” może być przez dwie różne osoby różnie odbierana).

W przypadku osób ociemniałych skutkiem wystąpienia problemów wzrokowych może być:

• utrata pełni osobowości; osobowość jest sumą cech psychicznych, takich jak przekonania, postawy, temperament, zdolności, charakter – charakterystycznych dla danej jednostki i determinuje określone zachowania i reakcje wobec tych samych zjawisk i sytuacji; utrata wzroku jest bardzo silnym stresem, który „dezorganizuje” osobowość; niemal wspólny dla wszystkich ociemniałych jest pierwszy okres po utracie wzroku: faza szoku i depresji; dopiero gdy ten okres minie, osobowość może się „zreorganizować” lub „zorganizować” wg nowego schematu;
• utrata fizycznej pełnowartościowości (poczucie ułomności, odmienności, nieudolności);
• utrata możliwości poruszania się lub znaczne trudności w sferze lokomocji; całkowita lub w dużym stopniu utrata wzroku, zwłaszcza gdy występuje nagle, „przykuwa do miejsca” wskutek strachu, paniki i bardzo uzależnia od innych; przy zachowanych resztkach wzroku problemy są mniej nasilone, ale też występuje duży dyskomfort i sytuacje zagrażające bezpieczeństwu;
• utrata „technik” codziennego życia; w zależności od stopnia dysfunkcji wzroku trudności mogą sprawiać nawet proste czynności, jak jedzenie, picie, ubieranie się a także takie, jak korzystanie z telefonu, gotowanie, robienie zakupów, posługiwanie się pieniędzmi, utrzymanie mieszkania w dobrym stanie.

• problemy w zdobywaniu informacji i komunikacyjne:
  • utrata łatwości porozumiewania się za pomocą pisma i korzystania z graficznych aspektów łączności (rysunków, obrazów),
  • utrudnione porozumiewanie się słowne – dotyczy to zwłaszcza całkowicie niewidomych, którzy nie mogąc odbierać gestów, mimiki, mowy ciała, nie są stanie w pełni obserwować reakcji na to co mówią sami lub mogą np. błędnie rozumieć intencje mówiącego czy czuć zakłopotanie, gdy rozmówca zastanawiając się milczy,
  • utrudnione zdobywanie informacji – występują duże ograniczenia w korzystaniu ze środków,
    za pomocą których powszechnie zdobywa się informację; nadążanie za postępem umożliwiającym docieranie i wymianę informacji niewidomym jest z jednej strony kosztowne, gdyż wymaga posiadania różnego specjalistycznego sprzętu, a z drugiej strony wiąże się z opanowaniem określonych umiejętności;

• utrata anonimowości – osoba niewidoma wyróżnia się, budzi zainteresowanie otoczenia (poprzez dążenie do anonimowości występuje często niechęć do używania białej laski, co hamuje proces rehabilitacji);
• utrata rozrywek – niektóre formy rozrywek stają się nieosiągalne lub korzystanie z nich jest utrudnione i zubożone, np. czytanie, rozwiązywanie krzyżówek, oglądanie telewizji, filmów, wystaw;
• utrata niezależności finansowej – utrata pracy, czy niemożność zdobycia zatrudnienia oznacza utratę zabezpieczenia finansowego, ograniczenie dochodów przy zazwyczaj zwiększeniu wydatków powodowanych utratą wzroku, np. zakup niezbędnego sprzętu rehabilitacyjnego, częstsze korzystanie z taksówek, wydatki na leczenie, operacje wzroku;
• utrata niezależności osobistej – utrata wzroku powoduje ścieranie się dwóch sił: pragnienia niezależności i wolności a z drugiej strony pragnienia zależności i związanej z nią opieki; rozkład tych sił różnie wygląda w różnych okresach życia, jednak najczęściej przymusowa i uświadamiana jako nieunikniona zależność, odczuwana jest jako ciężar, skrępowanie i rodzić może reakcje o silnie negatywnym zabarwieniu;
• utrata społecznego przystosowania, akceptacji – z chwilą utraty wzroku relacje między niewidomym a otoczeniem ulegają zmianie; osoby widzące często się izolują – nie wiedzą jak się zachować, sytuacja ich przeraża, patrzą głównie przez pryzmat inwalidztwa; jeśli niewidomy nie wyrobi w sobie na nowo dawnej roli lub innej pozycji akceptowanej społecznie, a będzie stale żywił uczucie żalu i smutku, to kontakty społeczne mogą ulec silnemu zaburzeniu.

* źródło : Zbiorczy raport z diagnozy świadczonych usług z zakresu rehabilitacji społecznej dla osób niepełnosprawnych w Polsce, Warszawa 2011.

                                                                                                                                     Alicja Tomoń